LITERARY AND SCHOLARLY CORRESPONDENCE
Ut novus annus cum nova, et multiplici felicitate incipiat, et deflut ita precor Illustritati Vestrae, ut sincerius, et ardentius nemo possit, tum propter me ipsum, cuius pro motio pendet etiam ab Illustritate Vestra, tum maxime propter Illustritatem Vestram, cuius in salute multorum salus continetur, et stat. Si qua vacantia enata fuerit in V. Capitalo Illustritatis Vestrae, oro iterum, et temper profundissima cum demissione, ut me in numero Candidatorum gratiose penere, commendareque dignetur. Praeter alios annis, quos Reipublicae non indiligenter impendi, decennium exegi in Universitate Regin, et datis in lucem pluribus exeribus honorem, es commodum doni, forisque conciliari. Nunc sum Director Archi Gymnasii Budensis ad Universitatem Pestanam pertinentis, et una commissionis Litterariae Assessor, ac Referans Senatus enim Universitatis cessat cum anno hoc vetere, es cum novo eriget illa. Commissio Litteraria penes Excelsum Consilium Regium Locum, cuius Praeses est Illustrissimum Dominus Nicolaus Skerlecz, Assessores antem. Reverendissmus Dominus Makó Philosophus, Reverendissimus Domino Erdélyi normalista, Domino Vezza medicus, D. Lakics Jurista, ego Humanista, et forta etiam cum D. Mako aliquando Theologus, quia pro Theologia nemo adhuc est, destinatus. (?) commissionis habemus. Dominus Lányi Heterodoxum; negotia tractalimus pune litteraria sermone germanico. Ut novus annus cum nova, et multiplici felicitate incipiat, et deflut ita precor Illustritati Vestrae, ut sincerius, et ardentius nemo possit, tum propter me ipsum, cuius pro motio pendet etiam ab Illustritate Vestra, tum maxime propter Illustritatem Vestram, cuius in salute multorum salus continetur, et stat. Si qua vacantia enata fuerit in V. Capitalo Illustritatis Vestrae, oro iterum, et temper profundissima cum demissione, ut me in numero Candidatorum gratiose penere, commendareque dignetur. Praeter alios annis, quos Reipublicae non indiligenter impendi, decennium exegi in Universitate Regin, et datis in lucem pluribus exeribus honorem, es commodum doni, forisque conciliari. Nunc sum Director Archi Gymnasii Budensis ad Universitatem Pestanam pertinentis, et una commissionis Litterariae Assessor, ac Referans Senatus enim Universitatis cessat cum anno hoc vetere, es cum novo eriget illa. Commissio Litteraria penes Excelsum Consilium Regium Locum, cuius Praeses est Illustrissimum Dominus Nicolaus Skerlecz, Assessores antem. Reverendissmus Dominus Makó Philosophus, Reverendissimus Domino Erdélyi normalista, Domino Vezza medicus, D. Lakics Jurista, ego Humanista, et forta etiam cum D. Mako aliquando Theologus, quia pro Theologia nemo adhuc est, destinatus. (?) commissionis habemus. Dominus Lányi Heterodoxum; negotia tractalimus pune litteraria sermone germanico. Studiosi omnes probabilis debebunt singularis annis solvere; nuper iam Excelsum Consilium commisit Universitati elaborationem taxae; universitates antem contra solutionem facit remenserationem. Ego puto nos nihil aliud, quam tempus interae inerari; me iam mense octobri assecuravit Augustissimas solvendum esse omnibus studioris. Universitas scientiarum per Pesthinum est dispersa, quia aedificium proprium non est paratum. Philosophia est apud Piaristas. (?) apud Servitas Medica partim in hospitali civico, partim in domo directorali. Praelectiones omnes, praeter Aestheticam, fiunt lingua Latina; Aestheticus infinitas molestias habet a suis Auditoribus, est antem ex Ducatu Würtembergico. D. Pap reformatus ex Fogaras pro Logica, Metaphysica et Phil. Moral nondum advenit, credo propter tumultus Transilvanicos de quibus habemus meliores nuncius. Stragen rerum, et hominum ingentem ediderunt; non tantam nobiles, et Hungaris, sed etiam milites, et pecuniam Caesaream male tractarunt; novissime parabant irrumpere in Marmatiam, sed impediti sunt. Multi ad sua sunt reversi; caeteri autem ita sunt constructi, ut e Transilvania exire non possint. In principio contenta fuit eorum audacia, deinte benigne habiti; inde ad inauditam barbariem pervenerunt. Nuper hinc Buda M. Varadinum tormenta auexerunt pyrobolarii pessimo tempore, ut rusticus ab Hungaria averterent. Hora mora, qui se Regem Daciae serebat, compulsus est in Angustias. Commissio Excellentissimus C. Jankovics et Generalis Papilla quid faciat? non constat Aradiensis comitatus prohibitus est a iudico in causa (?) faciendo, ratio fuit addita: quia cum comitatus sit per eos exasperatus, non potest speraro indicium impartiale. Comitatus (?) conscriptioni resistunt; propterea dune legiones e militia consiniaria contra eos ordinatae sunt. D. Uzovits Perceptor Comitatus Nitriensis linetur et adductus ess linetur et adductus est Viennam propter suspicionem correspondentiee periculosae. Examinatus Viennae ab Illustrissimo Referendino Nagy, et aliis quibusdam extens liberatus est a compedibus et arcta custodia: purgalit se indubie. Apud nos, et in aliis comitatibus pacifice procedit conscriptio. (?) nostra tum omnia adsunt; quamquam rumor iterum ineptus his diebus spargitur ex Posonium referenda. Domus Excelsi consilii modum est parata; ideo hactenus consilia celebrata sunt in curia civica; nunc quia Bacchanalia adpropinquant; et in Eadem Curia Baal Celebrari solent, idem Consilium in loco Registraturae destinato habebit suum conventum. Caesar ante aliquor dies seipsit utique praesidi, ut hortus Botanicus, vel locus alter commodior aptetur pro recreatione publica. Tam in consilio, quam camera multae subalternorum mutationes, et accessiones factae sunt. Consiliarius Kempelen, qui duobus annis cum sua Machina lusoria peregrinatus est, nudius tertius aduerit, et in locum suim repositus fuit. Ex narratione eius colligo non aliud lucrum fecisse, quam quod regna cum tota sua familia viderit, et vitam interea toleraverit: beatam dicit Hungariam relate ab alias provincias. Novissimum cursor e Russia adtulit optima nuncia; Aula enim illa Caesarem nostrum secundar, et tuetur in omnibus illis praetensionibus quas Hollandis posuit: Imperator nihil prorsus ab iis vult cedere. Gallus videtur agere mediatorem; sed cum puncta mediationis sint talia, quae cum (?) Aulae nostrae combinari non possunt, aiunt statistae, certum esse bellum. Nova quaedum legio e diversis nationibus conflatur in Sclavonia 2000 Capitum; paucis abhinc diebus ex armamentario Budensi arma sunt anecta in eorum usum. Ego fateor et praesenti rerum ratione metuo incendium universale. Aedificia omnia nisi sint summa necessaria, inbentur cessare; etiam illa, quae hactenus sunt continuata, modo sunt abrupta; quia post tempus molle successit ingens frigus; venti, et nives; quod iter, et Damubium pro Dominis Curialissis, qui proxime adesse debent, facit admodum difficilem. Dici non potest, quanta incommoda patiantur noni incolae Budenses; multi enim sunt, hospitia rara, pauca, remota, angusta, misera, et pretiosa; tamen quod victum adtinet, hic levius est, quam Posonii. Haec erant. Illustrissime Domine Praesul, quae scribere volui, vota mea plena cum devotione repeto, et me patrocinio, ac gratiis impensissime commendo, et perpetua cum veneratione maneo. Budae 28 Dec. 1784. |
Készült az MTA BTK "Lendület" Kutatócsoport keretében: Nyugat-magyarországi irodalom 1770–1820
Edited and published in the project "Lendület/Dynamism" Research Group of Research Centre for Humanities of Hungarian Academy of Sciences: Western Hungarian Literature 1770–1820