Excellentissime D. Praesul, D. D. Gratiosissime!

Et inter ceteros, qui diem onomasticum Excellentiae Vestrae sinceris votis apprecantur, ego quoque profiteri nomen meum audeam, ratio huius temporis exposcit. Numquam enim firmioribus ecclesia Hungarica columnis, inter quas Excellentiam Vestram eminere nemo non agnoscit, indiguit, atque hac aetate, qua maiora religioni vulnera, quam a Lutheri Calvinique sectatoribus, a quibusdam ecclesiae hostibus, intra viscera ferocissime saevientibus, infliguntur.[1] Contra hos ego semel ac iterum iam calamum strinxeram;[2] nec ullis eorum conviciis me deterreri sinam, quominus deinceps quoque stringam, modo me nervus non deficiat. At enim, Strigonii domo mihi pretio comparata,[3] sumptibus ita sum exhaustus, ut nondum in Typographia Budensi pro responsione, quam ad D. Vitolae commonitoriam epistolam dedi,[4] nomen meum expungere potuerim.[5] Ad hanc responsionem meam D. Vitola rursum aliquid, ut audio, commentatus est.[6] Paratus ego sum eundem iterum refellere, sanamque ac vetustam ecclesiae Romanae doctrinam contra novitium ecclesiae Ultraiectinae systema defendere;[7] si pro typo, qui non plus, quam 50 flor[enos]. circiter exiget, auxiliatricem Excellentia Vestra manum porrigere dignata fuerit. Nullius adhuc opem pecuniariam exposcere sum ansus. Ut primum periculum rei huius apud Excellentiam Vestram facerem; effecit, cum novissimus eiusdem pro tuenda Dei gloria vetustaque matris Ecclesiae doctrina zelus, tum fiducia, quam Eminentissimus Card. Garampius[8] in postremo mecum habito colloquio suscitavit. Huius purpurati principis Litterae heri mihi redditae sunt, quarum fragmentum non pigebit me hic exscibere, ut certius Excellentiae vestrae constare possit, quod sapientissimus ille Praesul iudicium de meis lucubrationibus habeat. 

“Gratam, inquit ille, tui recordationem saepe in mentem revocat eximia illa tua doctrina atque cumulata eruditio, quam numquam satis in tua critica historia[9] admiramur; ut perillustri hoc labore tuo adeo tum de Ecclesia, cum de isto regno bene meritus quam qui maxime videaris. Tantum tibi vel commodi, vel ocii superesse avemus, ut nostram, quam excitasti, sitim expleas; neque solum, quae coeperis, ad umbilicum perducas; sed aliis usque ingenii tui monumentis bibliothecas non modo gentis tuae, sed et totius orbis instruas ornesque. De te interim deque rebus tuis incredibile est, quam sim sollicitus aliquid audiendi. – – Dat[um]. ex. monte Fabisco”

Eidem hodie respondeo, meamque fiduciam in Excellentia Vestra repositam esse scribo. Excellentia<e> vestrae meas ego lucubrationes, ut aliis Excellentissimis ac Illustrissimis Dominis Episcopis, Strigonii nuper obtulissem, nisi tristis morbus optatum eiusdem adventum ad amicum illud episcoporum Hungariae colloquium impedivisset. Obtuli iam ali[o]s Agriae quinque tomulos historiae meae criticae, cuius Eminentissimus Garampius supra meminit; duos alios, qui deinde prodiverunt, paratus offerre, si hoc Excellentiae Vestrae gratum fore comperero. Votis interim iterum iterumque nuncupatis pro diuturna vegetaqu[e] tam utilis necessariique capitis vita, cum osculo sacrae manus perennique veneratione maneo

Strigonii 27. Octobris 1786.

Excellentiae Vestrae

Devotissimus cliens et capellanus

Stephanus Katona historiographus.